Discussie forum over het weer, weerbericht, vooruitzichten etc
Door jeroenzwart
#63344
Temperatuurrecords: uitzonderlijk of “spijkers op laag water zoeken”?

Het werd gisteren breed uitgemeten: In De Bilt was het op 1 november nog ‘nooit’ zo warm geweest en vooral vandaag was het de warmste novemberdag ‘ooit’. Nu stoor ik mij persoonlijk zeer aan de wijze waarop dergelijke temperatuurrecords onder de aandacht worden gebracht, maar ik vrees dat door de sensatiebeluste media het een utopie zal zijn om te hopen dat dat in de toekomst ooit zal verbeteren.

Voor degenen die nog niet “ingewijd” zijn: Als men ‘ooit’ of ‘nooit’ schrijft of zegt, dan wordt er bedoeld: ‘sinds het begin van de metingen’. In De Bilt is dat voor de temperatuur sinds 1901, dat lijkt een lange periode, maar als het we hebben over klimaat en klimaatverandering is dit feitelijk nog maar een uiterst korte periode. Als we het hebben over een ‘record’ dan gaat het over de hoogste (of laagste) meetwaarde van de meetreeks. Meetfouten, meetonnauwkeurigheden en afwijkende meetomstandigheden komen in de betreffende getallen niet tot uitdrukking. Of de “werkelijke temperatuur” in de meetperiode wellicht al eens hoger (of lager) is geweest, kunnen we niet bepalen en of er vóór het begin van de meetreeks al eens extremere temperaturen zijn voorgekomen al evenmin. Al deze zaken in ogenschouw nemend, blijkt een door de media geclaimd temperatuurrecord ineens niet meer zo bijzonder te zijn…

Laten we toch vandaag wat nader onder de loep nemen. Is op basis van de metingen nu te concluderen dat het vandaag inderdaad ‘nooit’ eerder zo warm is geweest in Nederland, of wordt er door de media ‘spijkers op laag water gezocht.’
Laten we eerst eens kijken naar het kaartje met de maximumtemperatuur hieronder (deze kan soms op enkele tienden afwijken van de werkelijke gemeten maximum waarden).

[img]http://www.weerstationmilsbeek.nl/Maxtemp 01112014.jpg[/img]

Wat opvalt is dat er grote verschillen optreden in Nederland. De gemeten maximum temperatuur varieert van 14,5 °C op de Wadden tot 22,0 °C in Limburg. Het gebied waar de temperatuur boven de 20 °C is gekomen is betrekkelijk klein en betreft eigenlijk alleen Limburg. Noord Limburg viel al buiten de boot: Milsbeek had een maximum van 19,5 °C.
Dan blijkt de hoogste temperatuur opgetreden te zijn in station Ell, dat pas sinds 1999 operationeel is en sindsdien temperatuurmetingen verricht. Station Ell is bovendien een nogal controversieel weerstation: het station ligt in een ‘kom’ en blijkt eigenlijk niet te voldoen aan de eisen die (n.b. het KNMI zelf) aan officiële weerstations stelt. Dat het in Ell ‘nooit’ eerder zo warm is geweest houdt dus feitelijk in: nooit eerder dan sinds 1999. Het ‘vorige’ record blijkt te zijn 21,1 °C op 4 november 1994. Wat toen de temperatuur geweest zou zijn in Ell kunnen we dus niet nagaan. De gemeten maximumtemperatuur vandaag in Maastricht bedroeg 21,4 °C. Dus wel een record, maar ‘slechts’ 0,3 °C op de meetwaarde van de meetreeks (sinds 1961). In De Bilt was het op 4 november 1994 17,7 °C, vandaag werd het volgens de metingen 18,5 °C, ofwel bijna een graad hoger. Waar overigens onvoldoende aandacht aan wordt besteed is de forse verstedelijking rondom het weerstation De Bilt, dat begonnen is in de jaren 90, waarna het station in een aantal omstandigheden een duidelijke verhoging van de meetwaarden ten opzichte van de omringende stations laat zien…

Enkele andere stations in het land:
• De Kooy (Den Helder) hoogste waarde tot nu: 16,6 °C op 1-11-1984; vandaag 17,0 °C
• Leeuwarden hoogste waarde tot nu: 16,4 °C op 2-11-1984; vandaag 16,9 °C
• Eelde (Groningen) hoogste waarde tot nu: 17,4 °C op 1-11-1999; vandaag 18,0 °C
• Volkel hoogste waarde tot nu: 18,4 °C op 4-11-1994; vandaag 19,9 °C
• Eindhoven hoogste waarde tot nu: 18,6 °C op 5-11-1994; vandaag 20,6 °C

Mijn slotconclusie is dat het vandaag inderdaad uitzonderlijk warm was, maar dat alle ophef ten aanzien van de records wel wat genuanceerd had kunnen worden. Alleen in het gebied van oost Branbant en midden Limburg lijkt duidelijk sprake van temperaturen die zijn opgetreden die significant hoger lagen dan eerder in de meetreeksen optraden. In de rest van het land werden veelal ook temperatuurrecords gemeten, maar is het onduidelijk of en in hoeverre andere factoren zoals meetonnauwkeurigheden en verstedelijking daarin een rol hebben gespeeld…
#63365
Hoi Jeroen,

Deze trend in de media zie je steeds vaker. Sensatienieuws scoort nu eenmaal beter. Ik lees bijna dagelijks de uitgebreidere weernieuws/-verhalen/-achtergronden op weer.nl van MeteoGroup. Die zijn informatief, interessant en eerlijk.

De grote mediabedrijven lezen deze berichten ook. Het valt mij op dat ze hier geregeld quotes uit citeren, zonder de nuance/verklaring van de rest van het verhaal. En daar wordt dan een sensatiebericht van gemaakt, zoals bijvoorbeeld: "Strenge winter op komst". En ze noemen daarbij de naam van het weerbedrijf om het bericht kracht bij te zetten. Puur sensatie!

Ik heb het daar weleens over gehad met Reinout van den Born en Jordi Bloem. Die storen zich daar ook aan, maar ze kunnen daar weinig aan doen. In mijn kennis-/vriendenkring wordt mij ook geregeld gevraagd of dit soort berichten echt waar zijn. Het blijft lastig uit te leggen dat dit sensatie artikelen zijn. We zullen er mee moeten leven, maar ook ik stoor me hier dus aan.

Overigens in mijn (korte) meetreeks vanaf 2003, was het zaterdag de 2e warme dag in november. Het werd bij mij 20.8°C en op 4 november 2011 werd het 20.1°C.

Gr,
Luc
Door jeroenzwart
#63387
Luc schrijft:
(..)
De grote mediabedrijven lezen deze berichten ook. Het valt mij op dat ze hier geregeld quotes uit citeren, zonder de nuance/verklaring van de rest van het verhaal. En daar wordt dan een sensatiebericht van gemaakt, zoals bijvoorbeeld: "Strenge winter op komst". En ze noemen daarbij de naam van het weerbedrijf om het bericht kracht bij te zetten. Puur sensatie!

Ik heb het daar weleens over gehad met Reinout van den Born en Jordi Bloem. Die storen zich daar ook aan, maar ze kunnen daar weinig aan doen. In mijn kennis-/vriendenkring wordt mij ook geregeld gevraagd of dit soort berichten echt waar zijn. Het blijft lastig uit te leggen dat dit sensatie artikelen zijn. We zullen er mee moeten leven, maar ook ik stoor me hier dus aan.


Hoi Luc,

Gelukkig ben ik dus niet de enige, maar inderdaad wat je zegt: we zullen er mee moeten leven... Wat mij er overigens niet van weerhoudt om ook de andere geluiden te laten horen, in de hoop dat dat ook bij het publiek doordringt...

Overigens in mijn (korte) meetreeks vanaf 2003, was het zaterdag de 2e warme dag in november. Het werd bij mij 20.8°C en op 4 november 2011 werd het 20.1°C.


Is inderdaad wel bijzonder een warme dag in november, maar goed Kessel lag natuurlijk ook in het warmste gebied op 1 november. Hier in Milsbeek heb ik het nog niet meegemaakt (sinds oktober 2008), de hoogste temperatuur hier was 19,5 °C afgelopen 1 november.

Groet, Jeroen