Hoe kun je ouderen beschermen tegen de hitte?

De eerste hittegolf van het jaar komt er aan. Naarmate mensen ouder worden, heeft het lichaam meer moeite om zich aan te passen aan extreme temperaturen. Dit komt doordat het verouderingsproces bepaalde lichamelijke functies beïnvloedt, wat zowel het vermogen om kou te weerstaan als om hitte te verdragen vermindert. Ouderen zijn hierdoor extra kwetsbaar bij warm weer, vooral tijdens langdurige hittegolven. Het is van groot belang om te weten welke symptomen op een hitteberoerte wijzen en om voorzorgsmaatregelen te treffen. Door te begrijpen welke effecten hitte op het lichaam heeft, kunnen we ouderen beter beschermen.

Waarom kunnen ouderen minder goed tegen hitte?

De lichamelijke veranderingen die gepaard gaan met veroudering maken het voor ouderen moeilijker om zich aan te passen aan extreme temperaturen.

Verminderde thermoregulaire reactie: De ’thermostaat’ van het lichaam wordt minder gevoelig, en de manier waarop het lichaam zich afkoelt werkt minder effectief. Dit zorgt ervoor dat ouderen trager reageren op temperatuurstijgingen en minder goed kunnen afkoelen.
Lichamelijke veranderingen bij ouderen:
- Bloedvaten kunnen zich minder goed en snel verwijden.
- Het hart en de longen hebben minder reserve om zich aan te passen aan stressvolle omstandigheden.
- Ouderen zweten minder, wat de afkoeling bemoeilijkt.
- Ze hebben meer isolerend onderhuids vet, wat het moeilijker maakt om warmte kwijt te raken.
Uitdroging: Ouderen hebben vaak een verminderde dorstprikkel en hun lichaam bevat minder water (ongeveer 50% tegenover 65% bij jongere mensen). Dit maakt hen kwetsbaarder voor uitdroging, wat het risico op een hitteberoerte vergroot.
Chronische aandoeningen: Veel ouderen hebben onderliggende gezondheidsproblemen, zoals hart-, long- en nierziekten, die de kans op hittegerelateerde aandoeningen verhogen.
Medicijnen: Bepaalde medicijnen, zoals diuretica, kunnen de gevoeligheid voor hitte vergroten.
Verminderde mobiliteit: Ouderen met beperkte mobiliteit hebben vaak meer moeite om koele plekken op te zoeken.

Maatregelen om ouderen te beschermen tegen hitte

Gezien de verhoogde kwetsbaarheid van ouderen tijdens hittegolven, is het belangrijk om hen extra aandacht te geven en preventieve maatregelen te treffen. Hier zijn enkele belangrijke stappen om ouderen te beschermen tegen de hitte en te voorkomen dat ze een hitteberoerte of hittestress ontwikkelen:

Zorg voor voldoende hydratatie:
- Bied regelmatig water aan en zorg ervoor dat er altijd iets te drinken binnen handbereik is.
- Wissel water af met andere hydraterende dranken, zoals vers sap of kruidenthee.
- Serveer voedingsmiddelen met een hoog watergehalte, zoals komkommer of watermeloen.
Zorg voor een koele omgeving:
- Zet airconditioning of ventilatoren aan om de ruimte goed te ventileren en af te koelen.
- Stimuleer ouderen om tijdens de heetste uren van de dag (tussen 11:00-15:00 uur) binnen te blijven.
Kledingkeuze:
- Zorg voor lichte, luchtige kleding van ademende stoffen, bij voorkeur katoen.
- Zorg ervoor dat ze een hoed of pet dragen als ze naar buiten gaan, zodat hun gezicht en nek beschermd zijn tegen directe zonnestralen.
- Overweeg een koelvest, gevuld met gel of koelelementen. Deze kunnen in de koelkast gekoeld worden en helpen het lichaam koel te houden.
Verkoelende activiteiten:
- Organiseer verkoelende activiteiten zoals een koud voetenbad.
- Bied af en toe een waterijsje aan om af te koelen.
- Vermijd lichamelijk zware activiteiten in de hitte.
Gezonde voeding:
- Bied groenten en fruit aan die rijk zijn aan water en belangrijke zouten, zoals tomaten en komkommer.
- Maak lichte soepen of zet snack-tomaatjes neer om het zoutgehalte aan te vullen.
Houd de gezondheid in de gaten:
- Let op symptomen van hitteberoerte of hittestress, zoals:
  - Hoge lichaamstemperatuur (boven de 40°C)
  - Droge, warme, rode huid (bij klassieke hitteberoerte)
  - Ernstige hoofdpijn
  - Duizeligheid en flauwvallen
  - Misselijkheid of braken
  - Verwardheid en onrust
  - Snelle hartslag en ademhaling
  - Mogelijk bewustzijnsverlies of coma
- Controleer regelmatig de gezondheid van ouderen, vooral van alleenwonende ouderen.

Door deze maatregelen te nemen, kunnen we ervoor zorgen dat ouderen goed beschermd zijn tegen de hitte en risico’s zoals uitdroging of hitteberoerte kunnen worden voorkomen.